Cieszyn 1918 | Spełnienie oczekiwania

Nie tylko organy władz różnych szczebli podporządkowywały się Radzie Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Na jej adres napływały także wyrazy poparcia i deklaracje o gotowości do współpracy ze strony licznych stowarzyszeń, m.in. o charakterze kulturalnym czy oświatowym. Kluczowe było jednak uzyskanie oficjalnej aprobaty ze strony władz kościelnych. 6 listopada 1918 r. zwierzchnictwo RNKC uznał Wikariat Generalny Kościoła Rzymskokatolickiego. Dzień później w jej lokalu w Domu Narodowym zjawiła się deputacja księży katolickich ze Śląska Cieszyńskiego, by złożyć wyrazy szczerego uszanowania i hołdu. W przypadku Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, choć zawiadomienia o poparciu dla RNKC były przesyłane już od listopada, to oficjalne, a  zarazem uroczyste uznanie polskiej władzy nastąpiło 20 grudnia 1918 r. Na zaproszenie RNKC stawił się wówczas w Cieszynie owacyjnie witany zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, Superintendent Generalny ks. Juliusz Bursche, aby objąć zarząd nad kościołem na Śląsku Cieszyńskim. Uroczystość miała miejsce w Kościele Jezusowym, wypełnionym po brzegi wiernymi z całego regionu. Ks. Bursche wygłosił kazanie, stwierdzając m.in., że wzeszło słońce sprawiedliwości Bożej dla Polski, a z nią i dla polskiego ewangelickiego kościoła na Śląsku. Po nabożeństwie odbyło się zebranie duchownych i  świec- kich przedstawicieli wszystkich zborów księstwa cieszyńskiego, na którym jednomyślnie uchwalono uznać RNKC za jedyną prawowitą świecką władzę w regionie, zaś ewangelicki Konsystorz w Warszawie jako władzę kościelną.

Juliusz Bursche

(1862–1942)

Pismo Prezbiterstwa Zboru Ewangelickiego w Wiśle z wyrazami hołdu dla Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, 16 grudnia 1918

 

Nakazuje Słowo Boże: „Każda dusza niech będzie zwierzchnościom wyższym poddana, boć nie masz zwierzchności, tylko od Boga”. I członkowie Zboru wiślańskiego chcą być zwierzchności Dostojnej Polskiej Rady Narodowej w szczerości poddani, proszą o łaskawe względy i polecają się wiernej opiece.

Pismo Starszeństwa Zboru Ewangelickiego w Błędowicach z wyrazami hołdu dla Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, 17 listopada 1918

 

Na mocy uchwały Starszeństwa Zboru błędowickiego ośmielają się niżej podpisani przesłać Dostojnej Radzie Narodowej wyrazy najgłębszej czci i najwierniejszego zobowiązania. Czegośmy od lat wielu z utęsknieniem oczekiwali połączenia naszego kraju z braćmi w wielkiej niepodległej Polsce, to dzięki stanowczej inicjatywie Dostojnej Rady Narodowej zaczyna się spełniać. Radość nasza jest wielka i zupełna.

Pismo Generalnego Wikariusza dla Śląska Cieszyńskiego Jerzego Kolka z deklaracją uznania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego za zwierzchnią władzę państwową, 6 listopada 1918

 

Na mocy uchwały książęco-biskupiego Generalnego Wikaryatu dla austryackiej części diecezyi Wrocławskiej oświadcza książęco-biskupi Generalny Wikaryat w Cieszynie, że Świetną Radę Narodową jako zwierzchność państwową uznaje i z takową w sprawach zachodzących w zakres urzędu Generalnego Wikaryatu współpracować zechce.

Jerzy Kolek

(1840–1929)

Pismo Czytelni Katolicko-Ludowej w Jabłonkowie z wyrazami hołdu dla Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, 12 listopada 1918

 

Zebrani członkowie Wydziału Czytelni Katolicko-Ludowej w Jabłonkowie witając Wysoką Radę Narodową jako prawowitą władzę dla Księstwa Cieszyńskiego, oświadczają w swoim i wszystkich członków Czytelni imieniu, że wszelkim zarządzeniom i rozkazom Wysokiej Rady Narodowej się poddawają, jakoteż ślą życzenia, by to wielkie dzieło wyzwolenia i zjednoczenia z Macierzą Polską za łaską Bożą doszło do szczęśliwego końca!

Pismo prezesa orłowskiego Wydziału Towarzystwa Nauczycieli Uzupełniających Szkół Przemysłowych Polskich na Śląsku Cieszyńskim z deklaracją współpracy dla Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, 3 listopada 1918

 

Wydział Towarzystwa Nauczycieli Uzupełniających Szkół Przemysłowych Polskich na Śląsku Cieszyńskim wita Radę Narodową, a zarazem zgłasza, że zapoczątkował opracowanie potrzebnych zmian planów naukowych i ustaw szkolnych.

Spis treści całej wystawy

  1. Polski my naród, polski lud
  2. Wprowadzenie
  3. Polski żywioł
  4. Przedświt
  5. Ziemi Śląskiej nie odstępujemy
  6. Rada Narodowa
  7. Reprezentanci polskiego ludu
  8. Przewrót
  9. Wola ludu
  10. Spełnienie oczekiwania
  11. Krucha stabilizacja
  12. Zagubieni
  13. W odrodzonej Polsce
  14. Trzy miesiące samostanowienia
  15. W koszarach i na froncie
  16. Trudne sąsiedztwo
  17. Powiew wielkiej polityki
  18. Najazd czeski
  19. Podział
  20. Pamięć

O wystawie

Ekspozycja stanowi rozszerzoną wersję wystawy

„Trzy miesiące samostanowienia” przygotowanej i otwartej w Książnicy Cieszyńskiej w 1998 r., której Ośrodek Dokumentacyjny Kongresu Polaków w Republice Czeskiej nadał w 2008 r. formę planszową.

Scenariusz wystawy

Krzysztof Szelong, Wojciech Święs

Konsultacje

Prof. dr hab. Andrzej Chwalba

Opracowanie merytoryczne

Stefan Król, Anna Rusnok, Marian Steffek, Krzysztof Szelong, Wojciech Święs

Projekt i opracowanie graficzne

dinksy.com.pl

Wykorzystano materiały ze zbiorów

Archiwum Państwowego w Katowicach Oddziału w Cieszynie, Biblioteki i Archiwum im. B.R. Tschammera, Książnicy Cieszyńskiej, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków
w Republice Czeskiej.

oraz

Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona, WikiCommons

W projekcie graficznym wykorzystano kroje

Antykwa Półtawskiego
(Bogusław Jackowski, Janusz M. Nowacki, Piotr Strzelczyk),
Kurier
(Małgorzata Budyta).

Wydawca

Książnica Cieszyńska
ul. Mennicza 46
43-400 Cieszyn
tel. (33) 851 38 41
fax: (33) 851 38 45
e-mail: ksiaznica@kc-cieszyn.pl
www.kc-cieszyn.pl

Druk

studio-CMYK.pl
Cieszyn 2017

Patroni medialni wystawy